ਰੂਸੀ/ ਬੇਵਫਾਈ ਦੀ ਸਜ਼ਾ

ਮੈਕਸਿਮ ਗੋਰਕੀ

ਪਿੰਡ ਦੇ ਇਕ ਰਸਤੇ ਉੱਤੇ ਰੌਲਾ ਪਾ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਲੰਘ ਰਹੀ ਸੀ। ਭੀੜ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ। ਭੀੜ ਦੇ ਅੱਗੇ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ ਇਕ ਵੀਹ ਕੁ ਸਾਲ ਦੀ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਕੱਦ-ਕਾਠ ਵਾਲੀ ਅਲਫ ਨੰਗੀ ਜਵਾਨ ਔਰਤ। ਇਕ ਘੋੜਾ ਗੱਡੀ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਹੱਥਾ ਨੂੰ ਬੰਨ੍ਹਿਆਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਸੱਜੇ-ਖੱਬੇ ਝੂਲਦੀ ਹੋਈ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਹਦੇ ਪਿੰਡੇ ਉੱਤੇ ਕਾਲੀਆਂ-ਨੀਲੀਆਂ ਧਾਰੀਆਂ ਪਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਉਹਦੀ ਖੱਬੀ ਛਾਤੀ ਉੱਤੇ ਇਕ ਜ਼ਖ਼ਮ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਖੂਨ ਰਿਸ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਤੇ ਉਸਦਾ ਪੇਟ ਸੀ ਕਿ, ਡੰਡੇ ਮਾਰ-ਮਾਰ ਕੇ ਜਾਂ ਬੂਟਾਂ ਹੇਠ ਕੁਚਲ ਕੇ ਉਸਦਾ ਬੁਰਾ ਹਾਲ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਪਤੀ ਨਾਲ ਬੇਵਫਾਈ ਕਰਨ ਬਦਲੇ ਉਸ ਔਰਤ ਨੂੰ ਇਹ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ।

ਘੋੜਾ ਗੱਡੀ ਉੱਤੇ ਨਸ਼ੇ ਵਿਚ ਧੁੱਤ ਇਕ ਲੰਮਾ-ਤਕੜਾ ਆਦਮੀ ਖੜਾ ਸੀ। ਉਹਨੇ ਸਫ਼ੈਦ ਰੂਸੀ ਕਮੀਜ਼ ਪਾਈ ਹੋਈ ਸੀ ਤੇ ਉਹਦੇ ਸਿਰ ਉੱਤੇ ਵੱਡੀ ਕਾਲੀ ਟੋਪੀ ਸੀ। ਉਹਦੇ ਇਕ ਹੱਥ ਵਿਚ ਲਗਾਮ ਸੀ ਤੇ ਦੂਜੇ ਵਿਚ ਹੰਟਰ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਵਾਰ-ਵਾਰੀ ਘੋੜੇ ਅਤੇ ਔਰਤ ਨੂੰ ਮਾਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਹਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਗੁੱਸੇ ਕਾਰਨ ਲਾਲ ਸੁਰਖ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜਿਵੇਂ ਖੂਨ ਟਪਕ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਹ ਰੁਕ-ਰੁਕ ਕੇ ਹੰਟਰ ਮਾਰਦਾ ਹੋਇਆ, ਆਪਣੀ ਖੁਰਦਰੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿਚ ਗਰਜਦਾ, “ਹੋਰ ਲੈ ਕੁੱਤੀਏ! ਹਾ ਹਾ! ਹੋਰ ਲੈ!”

ਗੱਡੀ ਅਤੇ ਔਰਤ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ। ਲੋਕ ਚੀਖ ਰਹੇ ਸਨ, ਚਿੱਲਾ ਰਹੇ ਸਨ, ਹੱਸ ਰਹੇ ਸਨ। ਕਦੇ ਸੀਟੀਆਂ ਵਜਾਉਂਦੇ, ਕਦੇ ਮਜ਼ਾਕ ਵਿਚ ‘ਹੋ ਹੋ’ ਕਰਦੇ। ਬੱਚੇ ਇੱਧਰ-ਉੱਧਰ ਭੱਜ-ਦੌੜ ਰਹੇ ਸਨ। ਕਦੇ-ਕਦੇ ਕੋਈ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਉਸ ਅੱਗੇ ਵਧਦੀ ਔਰਤ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਜਾ ਕੇ ਉਹਨੂੰ ਗੰਦੀ ਗਾਲ੍ਹ ਦਿੰਦਾ। ਤਦ ਭੀੜ ਵਿਚ ਉੱਚਾ ਹਾਸਾ ਗੂੰਜਦਾ। ਭੀੜ ਵਿਚ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰਿਆਂ ਉੱਤੇ ਗੈਰ-ਮਾਮੂਲੀ ਜੋਸ਼ ਸੀ। ਤਦੇ ਔਰਤ ਦੇ ਸਰੀਰ ਉੱਤੇ ਹੰਟਰ ਪਿਆ। ਉਹਦੇ ਮੋਢਿਆਂ ਦੁਆਲੇ ਹੋ ਕੇ ਉਸਨੇ ਉਹਨੂੰ ਆਪਣੀ ਲਪੇਟ ਵਿਚ ਲੈ ਲਿਆ। ਆਦਮੀ ਨੇ ਹੰਟਰ ਨੂੰ ਝਟਕਿਆ ਤਾਂ ਇਕ ਤੇਜ਼ ਚੀਕ ਮਾਰ ਕੇ ਉਹ ਔਰਤ ਰਾਹ ਦੀ ਧੂੜ ਵਿਚ ਡਿੱਗ ਪਈ।

ਗਡੀ ਅੱਗੇ ਜੁਤਿਆ ਘੋੜਾ ਖੜਾ ਹੋ ਗਿਆ, ਪਰ ਅਗਲੇ ਹੀ ਪਲ ਉਹ ਅੱਗੇ ਵਧਿਆ ਅਤੇ ਔਰਤ ਉੱਠ ਕੇ ਤੁਰ ਪਈ।

                                         -0-